Hayır Diyebilmek

Hayır demek, iletişimde olduğumuz kişilerle yaşadığımız diyaloglarda her zaman herkese evet ya da hayır demiyoruz ve diyemiyoruz değil mi? Bununla beraber çoğu zaman karşımızdaki kişilere evet diyoruz. “İşini yapayım da sevinsin, mutlu olsun. Kırılmasın, gücenmesin, şimdi hayır dersem küser mi? darılır mı? Ayy benimle bir daha konuşmaz zeten alıngan ve kırılgan üzülmesin.” Der. Bir çok olumlu, olumsuz düşünceler aklımızdan geçer. Beklentili ya da beklentisiz yaşadığımız toplumda gördüklerimizden öğrendiğimiz ve öğretilen davranış biçimimiz bizlere böyle davranış kalıpları geliştirmemize neden olmuştur. Elbette önceliğimiz olan büyütme süreçlerindeki evlatlarımız, yaşı oldukça büyük, desteğe ihtiyacı olan büyüklerimize saygımız sonsuzdur. Elimizden geldiğince olanaklarımız dahilinde onlara yardımcı olmalıyız.  

Eşimize, belirli bir yaşa gelmiş evlatlarımıza, çalışma arkadaşlarımıza, akrabalarımıza, komşularımıza, yakın çevremize “hayır “diyebilmek neden önemli?   “HAYIR diyebilmek” kendi, sınırlarımızı ve ihtiyaçlarımızı koruyabilme becerisidir.  

Hayır diyebilmek aslında kendimize gösterdiğimiz saygıdan da gelir. Çoğu zaman başkalarının istekleri benim isteklerimin ve ihtiyaçlarımın önüne geçiyorsa, önceliğimi onlar alıyorsa ve ben o kişiye ya da kişilere “Hayır” diyemiyorsam kendime olan saygımı gözden geçirmeliyimdir.

Hayır demiş olsak en kötü ne olur?

Sadece başkaları için yaşadığımızda ilerleyen yaşlarımızda yoruluruz, ve kendimize kızgınlığımız artabilir. Neden önceliğimi kendime vermedim, kendimi ve ihtiyaçlarımı görmezden geldim, diyebilme ihtimalimiz yüksek olur.

Hayır diyebilmek, bireyin kendi benliğini tanıdığına, kendine değer verdiğine ve başkalarını memnun etmek uğruna kendini yok saymadığına işaret eder.

Bunu bir bencillik gibi görmemeliyiz. Birey olarak ben kendime vakit ayırırsam sevdiğim, beni mutlu, huzurlu yapan hobilerime yönelirsem hayatta keyifli ve neşeli olurum. Bu neşeli olma durumum ailemden başlayarak kendime duyduğum saygıdan kaynaklı kendimi iyi hisseder onlarla daha sevgi dolu vakit geçiririm. Evimde ve işimde daha iç motivasyonum yüksek verimli çalışırım.

Yakın çevremize hayır diyemememizin altında, çoğu zaman kırmaktan korkarız, dışlanmaktan çekiniriz, suçluluk duygusu, reddedilme korkusu veya sevilmeme endişesiyle ilgilidir. Ve bazen sırf iyi insan görünmek uğruna kendimizi yok sayarız. Oysa sağlıklı ilişkilerde hayır demek, güveni sarsmaz; aksine ilişkiye açıklık ve gerçeklik katar.

-Başkalarının isteklerini yerine getirmek için kaç kez kendi ihtiyaçlarınızı erteledik?

- Kaç kez bir “evet” yüzünden yorgun düştünüz, pişman oldunuz?

Hayır diyebilmek, sadece bir reddetme eylemi değil; kendi yaşamımıza, değerlerimize ve sağlığımıza sahip çıkmatır.Toplum olarak “iyi insan”ı fedakârlıkla eşleştiriyoruz. Oysa iyi insan, her talebi karşılayan değil; gerektiğinde durabilen, sınır koyabilen, kendiyle barışık olandır. Çünkü hayır diyemeyen kişi, zamanla kendi içinde bir öfke biriktirir. Bu öfke ise en çok sevdiklerimize yansır. Hayır demek, “Ben buradayım, benim de ihtiyaçlarım, değerlerim var” diyebilmektir. Hayır diyebilmek, cesaret ister.